Từ ngày 1/1/2023, sổ hộ khẩu giấy và sổ tạm trú giấy không còn giá trị sử dụng, thay vào đó, các cơ quan chức năng quản lý thông tin cư trú của công dân trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Do đã được tuyên truyền về quy định bỏ sổ hộ khẩu cũng như nắm bắt được thông tin trên các phương tiện truyền thông đại chúng về 7 phương thức thay thế sổ hộ khẩu nên những ngày đầu áp dụng quy định của Luật Cư trú năm 2020, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy chính thức hết giá trị sử dụng, hầu hết người dân đến các cơ quan, đơn vị để thực hiện các thủ tục hành chính, dân sự đều mang theo căn cước công dân gắn chíp; việc giải quyết thủ tục hành chính, dân sự không gặp nhiều khó khăn.
Đã từ lâu, sổ hộ khẩu giấy là loại giấy tờ gắn bó với hầu hết người dân trong cuộc sống song vì là giấy nên việc bảo quản, sử dụng sổ hộ khẩu gặp nhiều bất tiện như dễ rách, ẩm ướt, thất lạc… Tuy nhiên, kể từ ngày 1/1/2023, sổ hộ khẩu giấy sẽ chính thức không còn giá trị sử dụng, kết thúc nhiệm vụ của mình để chuyển sang một hình thức quản lý mới trên môi trường điện tử bằng hình thức sử dụng căn cước công dân gắn chíp và tài khoản định danh điện tử kết nối với hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Đây được xem là bước phát triển đột phá trong việc ứng dụng công nghệ số vào quản lý hành chính, được đông đảo người dân đồng tình, ủng hộ.
Theo đó, tất cả các bộ phận tiếp công dân các cấp trong tỉnh và Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh không yêu cầu công dân cung cấp sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy trong các giao dịch hành chính, dịch vụ công. Công dân thực hiện các thủ tục hành chính và dịch vụ công chỉ cần sử dụng 7 cách chứng minh nhân thân theo hướng dẫn của Bộ Công an để thay thế cho sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy (sử dụng căn cước công dân gắn chíp, sử dụng thiết bị đọc mã QR trên căn cước công dân gắn chip, sử dụng thiết bị đọc chip trên thẻ căn cước công dân, tra cứu thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, sử dụng tài khoản định danh cá nhân điện tử, sử dụng giấy xác nhận thông tin về cư trú, sử dụng số định danh cá nhân).
Nói về tiện ích của phương thức quản lý hồ sơ nhân khẩu mới, Chủ tịch UBND phường Liên Bảo, thành phố Vĩnh Yên cho biết: “Trước đây, một số thủ tục như: khai sinh, khai tử, kết hôn cần có sổ hộ khẩu mới chứng thực được. Đối với những trường hợp người dân quên hoặc mất sổ hộ khẩu, việc giải quyết các thủ tục hành chính gặp rất nhiều khó khăn và tốn thời gian. Còn hiện nay, người dân chỉ cần cầm thẻ căn cước công dân gắn chíp, giấy xác nhận thông tin về cư trú hoặc thông báo số định danh cá nhân hoặc ứng dụng VneID trên điện thoại… là có thể thực hiện được ngay. Cơ quan quản lý nhờ đó cũng thuận lợi hơn rất nhiều, nhất là không phải xác minh nhiều loại giấy tờ, hồ sơ, đặc biệt, việc bảo quản, lưu trữ hồ sơ giảm đáng kể”.
Đối với cán bộ công an các xã, phường, thị trấn, do đã được tập huấn triển khai từ trước nên khi chính thức áp dụng bỏ sổ hộ khẩu giấy, công việc giải quyết thủ tục hành chính cho người dân cũng thuận lợi hơn. Điều quan trọng nhất là tính chính xác trong thông tin khai báo cũng được bảo đảm tuyệt đối, thay vì đối chiếu thông tin thủ công như trước đây.
Thượng tá Hoàng Sa Lâm, Phó trưởng Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an tỉnh cho biết: Theo báo cáo của các đơn vị, những ngày đầu triển khai bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy chưa ghi nhận nhiều vướng mắc, khó khăn từ các bộ phận tiếp công dân trong việc giải quyết các thủ tục hành chính, dịch vụ công. Việc bỏ sổ hộ khẩu và sổ tạm trú giấy thay thế quản lý thông tin công dân bằng dữ liệu điện tử đã tạo điều kiện thuận lợi, giảm phiền hà cho công dân trong thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự. Đồng thời, nâng cao chất lượng giải quyết các thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công.
Trước đó, Công an tỉnh đã thực hiện chiến dịch cao điểm 90 ngày, đêm quyết tâm hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ, đáp ứng đủ điều kiện để Luật Cư trú áp dụng vào thực tiễn, nhất là cấp căn cước công dân gắn chíp điện tử cho công dân đủ tuổi và làm “sạch, sống” dữ liệu quốc gia về dân cư. Tính đến trước 31/12/2022, lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội đã tổ chức cấp căn cước công dân gắn chíp cho gần 930 nghìn công dân đủ tuổi được cấp, đạt xấp xỉ 98% kế hoạch.
Sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy giờ sẽ chỉ còn trong ký ức một thời. Đây là những kinh nghiệm hay trong việc tiếp tục triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia, địa phương. Vui vẻ chia tay sổ hộ khẩu, tiện lợi, đơn giản hơn rất nhiều trong sinh hoạt, công việc với căn cước công dân gắn chíp, mỗi người dân sẽ thấy rõ hơn lợi ích của chuyển đổi số để tích cực tham gia, góp phần vào thành công của tiến trình này.
Thu Thủy