Mạng Internet mang lại nhiều lợi ích cho trẻ em, từ kiến thức và thông tin đến tìm kiếm nội dung học tập, kỹ năng sống hay vui chơi giải trí…Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mang lại, việc trẻ em sử dụng mạng Internet quá mức sẽ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tinh thần và có khả năng gặp rủi ro trên môi trường mạng. Do đó, việc kiểm soát sử dụng Internet nói chung và mạng xã hội nói riêng đối với con em mình là vô cùng cấp bách, nhất là khi trên mạng Internet đang xuất hiện nhiều các nội dung xấu, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý, tính cách và hành vi của trẻ.
Nếu không có sự kiểm soát của phụ huynh, các nội dụng không lành mạnh trên mạng Internet
có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý, tính cách và hành vi của trẻ nhỏ
Thực tế hiện nay, việc trẻ em sử dụng Internet và mạng xã hội có xu hướng ngày càng gia tăng. Bên cạnh những mặt tích cực, các trang mạng xã hội xuất hiện hàng loạt những hiện tượng, clip phản cảm với những nội dung không lành mạnh, trái với thuần phong mỹ tục, ảnh hưởng lớn đến tâm lý của trẻ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ em bị xâm hại trên môi trường mạng, trong đó, nguyên nhân chính là do nhiều trẻ chưa được gia đình, nhà trường quan tâm đúng mức. Báo chí đã đăng tải nhiều trường hợp trẻ em học theo các hành động trong video clip trên Tiktok, Youtube, Facebook và trở thành nạn nhân, để lại nhiều hậu quả đau lòng…
Chị Nguyễn Thúy Tâm, phường Liên Bảo, thành phố Vĩnh Yên có công việc bận rộn, thường đi làm từ sáng đến tối mới về nhà nên cậu con trai út 6 tuổi của chị thường xuyên làm bạn với chiếc tivi có kết nối mạng Internet. Ở đó, con có thể tự xem mọi thứ từ các bộ phim hoạt hình đến các chương trình giải trí của cả thiếu nhi lẫn người lớn. Thậm chí, giờ ăn cơm cũng vẫn có chiếc điện thoại kết nối mạng Internet bên cạnh để vừa ăn vừa xem.
Chị Tâm chia sẻ: Bình thường con ăn bữa cơm mất rất nhiều thời gian, có hôm mất cả tiếng đồng hồ mới ăn xong. Tuy nhiên, nếu để điện thoại hỗ trợ thì con ăn cơm rất nhanh. Cũng giống như các bạn nhỏ khác cùng trang lứa, con trai của chị thường mê xem các chương trình siêu nhân người nhện. Ban đầu thấy con xem bình thường nhưng gần đây con có những hành động nhảy nhót từ trên cao xuống, thậm chí lấy que, gậy để chỉ vào người đối diện khiến chị khá lo lắng. Mặc dù đã và đang hạn chế cho xem các video về nội dung này nhưng tình hình trên vẫn chưa cải thiện được nhiều.
Câu chuyện của nhà chị Tâm hiện đang rất phổ biến với các cặp gia đình trẻ hiện nay, khi các ông bố, bà mẹ đều bận rộn với công việc, không có nhiều thời gian dành cho con. Thậm chí, một đứa trẻ đang khóc nhưng chỉ cần có chiếc điện thoại, bật youtube là bé nín ngay mà không cần đến sự dỗ dành, cưng nựng của người lớn.
Đối với trẻ em lớn tuổi hơn thì điện thoại kết nối mạng Internet cũng là một mối nguy hiểm mà các phụ huynh cần lưu tâm. Như trường hợp của gia đình anh Nguyễn Đức Thọ, phường Tích Sơn, thành phố Vĩnh Yên có con trai học lớp 6 trường THCS trên địa bàn thành phố, thời gian trước do dịch bệnh nên cháu được nghỉ học trực tiếp tại trường, chuyển sang học online tại nhà để phòng dịch. Hằng ngày cháu thường xuyên sử dụng máy tính để học, không có sự kiểm soát của bố mẹ nhưng khi nghe con đưa ra những lý do chính đáng như học trực tuyến, tìm tài liệu, gửi bài tập cho thầy, cô nên gia đình dần lơ là về mặt quản lý. Sau một thời gian, nhận thấy con ngồi máy tính ngày càng nhiều, gia đình đã kiểm tra bất chợt thì phát hiện con trai thường xuyên chơi game và các cuộc chuyện trò, trao đổi trên mạng với bạn chỉ nói đến các trò chơi games…
Trên đây chỉ là 2 trong số rất nhiều trường hợp trẻ em bị ảnh hưởng bởi môi trường mạng. Trong thời đại bùng nổ của công nghệ số, việc kiểm soát dữ liệu trên mạng và đưa con ra khỏi thế giới ảo để làm bạn với các hoạt động trải nghiệm từ thế giới xung quanh, các hoạt động kỹ năng sống mang tính giáo dục là trách nhiệm của cha mẹ. Các bậc cha mẹ cần quan tâm, quản lý, giám sát và hướng dẫn trẻ sử dụng Internet, mạng xã hội; tăng cường trò chuyện, chia sẻ, tâm sự với trẻ, hướng dẫn con em các kỹ năng sử dụng thiết bị cũng như cách tiếp nhận, ứng xử trên môi trường mạng an toàn, sáng tạo, lành mạnh.
Để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng xã hội, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2022 -2025”. Theo đó, các cấp, ngành, địa phương cần rà soát, tham gia ý kiến vào dự thảo các văn bản hoàn thiện chính sách, pháp luật; ban hành văn bản hướng dẫn tuyên truyền, phổ biến kỹ năng về bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh trên môi trường mạng.
UBND tỉnh giao Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện kế hoạch, tham gia vào mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em, ngăn chặn dữ liệu, thông tin xâm hại trẻ em trên môi trường mạng. Trên cơ sở xác định hoạt động truyền thông và việc truyền tải các kỹ năng số cơ bản tới các bạn trẻ sẽ là điều cốt lõi trong công tác bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, Sở Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với các ngành chức năng đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao năng lực về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; đưa ra những giải pháp ngăn chặn kịp thời những thông tin xấu – độc trên mạng xã hội…
Sở Lao động – Thương Binh và Xã hội phối hợp với Tỉnh đoàn nghiên cứu, đề xuất các giải pháp xác định trẻ em làm trung tâm, có sự tham gia của trẻ em hoặc tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ trong xây dựng chính sách số về trẻ em…
Thu Thủy