Dự báo thời gian tới, tội phạm mạng tiếp tục diễn biến phức tạp với những phương thức, thủ đoạn ngày một tinh vi, nguy hiểm, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, chặt chẽ của các ngành chức năng cũng như phát huy vai trò, trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân trong công tác phòng ngừa, tố giác tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Thống kê của Công an tỉnh, 6 tháng đầu năm, cơ quan chức năng đã phát hiện, khởi tố 47 vụ án, 87 bị can liên quan đến các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao xâm phạm trật tự an toàn xã hội. Trong đó, nổi lên là tội phạm đánh bạc; lừa đảo, chiếm đoạt tài sản; mua bán trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ trên không gian mạng… Về tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, mặc dù thủ đoạn không mới, đều diễn ra với cùng kịch bản, đó là sử dụng mạng Internet, mạng viễn thông hoặc thiết bị số làm công cụ thực hiện hành vi phạm tội, song phương thức tiếp cận nạn nhân ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Các chiêu thức lừa đảo thường xuyên diễn ra trên không gian mạng hiện nay phải kể đến hành vi lập tài khoản mạo danh, chiếm quyền sử dụng các tài khoản mạng xã hội, mạo danh người thân mượn tiền giải quyết việc gấp; giả danh cơ quan thực thi pháp luật, cán bộ cơ quan Nhà nước, nhân viên ngân hàng, nhân viên chăm sóc khách hàng của các nhà mạng để thực hiện các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản; thông báo trúng thưởng lớn, lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin và tâm lý hám lợi của các cá nhân để chiếm đoạt thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, yêu cầu chuyển tiền; kêu gọi đầu tư kinh doanh đa cấp, tiền ảo, tuyển cộng tác viên làm việc online …Hay gần đây nhất là thủ đoạn lợi dụng công nghệ Deepfake làm giả cuộc gọi video để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Để nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh, xử lý với tội phạm sử dụng công nghệ cao, thời gian tới, các ngành chức năng trong tỉnh tiếp tục nắm chắc tình hình, bám sát địa bàn, tăng cường công tác bảo đảm an toàn, an ninh mạng; nâng cao hiệu quả công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác và hướng dẫn quần chúng nhân dân xử lý tình huống khi các đối tượng liên lạc đến thực hiện hành vi lừa đảo; chỉ đạo và xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng không gian mạng, mạng truyền thông để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân; thường xuyên cảnh báo phương thức, thủ đoạn của tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua mạng để nhân dân cảnh giác, chủ động phòng ngừa, tích cực tố giác tội phạm.
Sự bùng nổ của cách mạng công nghiệp 4.0 khiến hoạt động của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng diễn biến ngày càng tinh vi, phức tạp, khó lường. Do đó, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của các ngành chức năng, mỗi người dân sử dụng mạng viễn thông, Internet cần tỉnh táo, nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của việc bảo vệ các thông tin dữ liệu cá nhân. Đồng thời, nâng cao ý thức cảnh giác trong việc cung cấp các thông tin cá nhân cũng như việc xác thực con người trước khi thực hiện việc chuyển tiền bằng hình thức Internet banking; hậu quả, tác hại của việc bán, cho thuê, cho mượn tài khoản ngân hàng…
Các ngành chức năng khuyến cáo người dân nêu cao ý thức cảnh giác và thực hiện tốt khẩu hiệu “4 không, 2 phải”. Trong đó, “4 không” là: Không sợ, không tham, không kết bạn với người lạ, không làm; “2 phải” là phải thường xuyên cảnh giác; phải tố giác ngay với cơ quan pháp luật khi có nghi ngờ. Nếu không may bị lừa đảo, đừng tiếp tục gửi tiền và chặn tất cả các liên lạc từ kẻ lừa đảo; liên hệ ngay lập tức với ngân hàng và tổ chức tài chính để báo cáo lừa đảo và yêu cầu dừng mọi giao dịch; thu thập và lưu lại bằng chứng, làm đơn tố giác gửi tới cơ quan công an nơi lưu trú. Đặc biệt là đừng quên cảnh báo cho gia đình và bạn bè về trò lừa đảo này để họ có thể đề phòng những trò lừa đảo tiếp theo có thể xảy ra.
Phùng Hải