Trước xu thế phát triển nhanh của mạng internet, việc đọc theo phương thức truyền thống hiện không còn phù hợp. Nhiều độc giả đã tìm đến thư viện số, hay các ứng dụng đọc sách trực tuyến. Vì vậy, Thư viện tỉnh đang tích cực thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số để mang nhiều dịch vụ tiện ích cho độc giả trong việc tìm kiếm, khai thác thông tin, phát triển văn hóa đọc.
Em Nguyễn Thu Trang, học sinh lớp 8, Trường THCS Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên cho biết, vì thích đọc sách nên trước đây, mỗi khi muốn tìm sách, báo, em phải đến thư viện và phải mất rất nhiều thời gian mới có thể tìm được đúng cuốn sách cần dùng. Đến nay, mỗi khi cần tìm truyện, sách, báo hay tài liệu, em có chỉ cần truy cập vào trang Web của thư viện để tìm nguồn tài liệu. Sau khi có những tài liệu cần thiết, lúc đó, em đến thư viện mượn đọc hoặc tải tài liệu từ website của thư viện. “Điều này giúp em tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức và việc tìm tài liệu cũng trở nên thuận tiện, dễ dàng hơn rất nhiều”- Thu Trang chia sẻ.
Với sự phát triển mạnh của công nghệ thông tin, người đọc không chỉ tiếp cận thông tin qua các ấn phẩm dạng giấy mà còn tiếp cận qua thông tin điện tử, tư liệu số, vì vậy, Thư viện tỉnh đã đẩy mạnh việc chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ số để đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao năng lực phục vụ, thu hút bạn đọc sử dụng dịch vụ của thư viện.
Năm 2014, Thư viện tỉnh triển khai Dự án xây dựng Thư viện điện tử. Trong đó, đơn vị được đầu tư nhiều trang thiết bị hiện đại như: máy chủ, máy trạm, máy scan, phần mềm nghiệp vụ KIPOS, máy quét mã vạch, camera, cổng từ, chỉ từ, máy khử từ, thiết bị thống kê… Từ năm 2015, Thư viện tiến hành số hóa tài liệu, bước đầu thực hiện số hóa tài liệu tại kho sách Địa chí. Đây là những tư liệu cổ, có giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa, khoa học, quân sự… Các tài liệu được scan (quét), chỉnh sửa hình ảnh đưa lên kho tư liệu số, sau đó được biên mục tài liệu đưa lên website thuvien.vinhphuc.gov.vn để phục vụ bạn đọc. Đến nay, thư viện đã đưa lên website cơ sở dữ liệu sách gần 1.000 tài liệu, tương đương trên 45.000 trang phục vụ bạn đọc. Tổng số lượt truy cập website đã vượt mốc 2,5 triệu lượt.
Năm 2018, Thư viện tỉnh tiếp nhận 1 xe thư viện lưu động với 5.000 bản sách phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi và các trang thiết bị đi kèm gồm hệ thống wifi, 1 máy chủ, 6 máy tính xách tay, tăng âm, loa đài… phục vụ việc luân chuyển sách đến cơ sở, để chủ yếu phục vụ cho các trường học.
Đến nay, Thư viện tỉnh có hơn 207.000 bản sách, gần 1.800 tài liệu Hán Nôm, gần 400 tài liệu tiếng Pháp, gần 100 loại báo, tạp chí và các loại hình tư liệu khác. Hằng năm, thư viện phục vụ khoảng 50.000 lượt bạn đọc ở mọi lứa tuổi, trình độ và ngành nghề… Ngoài phục vụ bạn đọc tại thư viện, sách được mang đến phục vụ người dân ở từng điểm cơ sở, đặc biệt là các địa bàn vùng sâu, vùng xa.
Theo bà Bùi Thị Liên, Phó Giám đốc Thư viện tỉnh, bên cạnh việc trang bị các thiết bị, phần mềm hiện đại giúp ích cho việc quản lý hoạt động của thư viện, thì giờ đây, người dân đến thư viện sử dụng thẻ từ thay thế cho thẻ giấy; lịch sử mượn, trả sách của bạn đọc đều được lưu trữ tự động trên phần mềm quản lý thay vì ghi chép thủ công như trước kia. Điều này giúp tiết kiệm thời gian cho cả cán bộ thư viện và bạn đọc. “Hiện Thư viện tỉnh đã số hóa một số tài liệu giúp người dùng dễ dàng truy cập, tìm kiếm và xem tóm tắt nội dung hoặc toàn văn tài liệu từ xa. Chỉ cần có thiết bị kết nối internet, bạn đọc không cần phải đến thư viện mà vẫn có thể khai thác được nguồn tài liệu của thư viện dù ở bất kỳ đâu. Đây được coi là bước đột phá mới của Thư viện tỉnh nhằm thích ứng và bắt kịp xu hướng phát triển của xã hội trong thời đại số”- bà Liên cho biết thêm.
Quyết định 206 của Chính phủ phê duyệt chương trình “Chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đặt mục tiêu ứng dụng mạnh mẽ, toàn diện công nghệ thông tin, nhất là công nghệ số nhằm nâng cao năng lực hoạt động của các thư viện và hình thành mạng lưới thư viện hiện đại; bảo đảm cung ứng dịch vụ đáp ứng nhu cầu người sử dụng; thu hút đông đảo người dân quan tâm, sử dụng dịch vụ thư viện góp phần nâng cao dân trí, xây dựng xã hội học tập. Thúc đẩy văn hóa đọc trong thời đại số, thời gian tới, Thư viện tỉnh tiếp tục biên tập mục tài liệu và lập cơ sở dữ liệu, tạo thuận lợi cho bạn đọc tra cứu sách thuận lợi, hiệu quả. Đồng thời, tổ chức xử lý kỹ thuật, biên mục phân loại sách, dán mã vạch cho các phòng đọc, phòng mượn, phòng thiếu nhi để phục vụ độc giả. Đẩy mạnh chuyển đổi số, Thư viện tỉnh không chỉ dừng lại ở việc cung cấp tài liệu mà thường xuyên cập nhật, đổi mới phương thức hoạt động, tiến tới xây dựng thư viện điện tử, phát triển thư viện số; thực hiện liên thông với các thư viện khác, bảo đảm cung ứng hiệu quả dịch vụ cho người sử dụng ở mọi lúc, mọi nơi.
Hồng Yến