Trên địa bàn tỉnh có 514 di tích lịch sử đã được xếp hạng gồm: 3 di tích quốc gia đặc biệt, 65 di tích đã được xếp hạng là di tích quốc gia, 446 di tích cấp tỉnh. Nhận thức sâu sắc nguồn tài nguyên vô giá đó, với sức trẻ và sự sáng tạo, các cấp bộ Đoàn trên địa bàn tỉnh đã chủ động đẩy mạnh việc số hóa các di tích nhằm góp phần bảo tồn nét đẹp văn hoá, lịch sử.
Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra sâu rộng, sự phát triển nhanh như vũ bão của công nghệ số đã mở ra nhiều cơ hội để công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa tiếp tục có những bước tiến mới. Việc số hóa trong quảng bá di tích lịch sử, văn hóa khi được triển khai đồng bộ sẽ giúp giảm tối đa các phương tiện lưu trữ cồng kềnh, kém hiệu quả; tiết kiệm chi phí so với các phương pháp bảo tồn khác và cho tính trực quan, độ tin cậy cao. Bên cạnh đó, các di sản ở dạng số hóa có thể được quảng bá nhanh chóng thông qua mạng internet mà không bị giới hạn về thời gian, địa điểm, ngôn ngữ. Trước thực tế đó, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 52 về việc hóa và ứng dụng trên nền tảng số hồ sơ khoa học, tư liệu di sản văn hóa Vĩnh Phúc, giai đoạn 2022 – 2030 với mục tiêu đến năm 2030 sẽ thực hiện số hóa 100% dữ liệu hồ sơ khoa học, tư liệu các di tích cấp tỉnh; 100% di sản tư liệu, hiện vật, nhóm hiện vật, cổ vật quý hiếm, có giá trị tiêu biểu hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh; 100% dữ liệu di sản văn hóa phi vật thể trong danh mục kiểm kê, có giá trị đặc sắc hoặc có nguy cơ mai một… Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi để giới thiệu, quảng bá hệ thống di sản văn hóa, hình ảnh vùng đất, con người Vĩnh Phúc thông qua ứng dụng nền tảng công nghệ số gắn với phát triển du lịch trực tuyến, thỏa mãn nhu cầu tìm hiểu văn hóa Vĩnh Phúc của bạn bè trong nước và quốc tế.
Thực hiện kế hoạch số 52 của UBND tỉnh, các cấp bộ Đoàn trong tỉnh đã thực hiện gắn mã QR Code tại nhiều điểm di tích lịch sử, địa chỉ đỏ để người dân và du khách dễ dàng tra cứu thông tin, hình ảnh về di tích, địa danh lịch sử, địa điểm du lịch một cách nhanh chóng, đầy đủ và sinh động… Qua đó góp phần tuyên truyền, quảng bá du lịch theo hướng thông minh, theo xu thế mới của thời đại.
Đại biểu quét mã QR tìm hiểu về lịch sử Đền thờ Trạng nguyên Phạm Công Bình
Đình Gia Du, thị trấn Gia Khánh được xây dựng vào thế kỷ XVIII, thờ thất vị Lỗ Đinh Sơn (7 anh em họ Lỗ), đã có công đánh đuổi giặc Mông Cổ xâm lược bảo vệ đất nước thời Trần. Đình được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2011. Nơi đây gắn liền với các sự kiện, nhân vật lịch sử trong quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, cũng như quá trình khởi nghĩa giành chính quyền và công cuộc xây dựng, củng cố chính quyền dân chủ Nhân dân ở Gia Khánh. Để giới thiệu, quảng bá những giá trị lịch sử văn hóa của di tích, Huyện Đoàn Bình Xuyên đã phối hợp triển khai công trình thanh niên “Chuyển đổi số trong giới thiệu, quảng bá di tích lịch sử – văn hóa đình Gia Du”. Với nội dung thông tin được biên tập, thiết kế rõ ràng, chi tiết, dễ hiểu, dễ theo dõi được Huyện Đoàn số hóa trên 2 ứng dụng, gồm: Đồ họa thiết kế, mô tả về lý lịch và di tích lịch sử của đình thông qua file pdf (gồm chữ và ảnh minh họa) và Video clip phóng sự dài hơn 17 phút, thuyết minh giới thiệu lịch sử, văn hóa của đình với những hình ảnh gần gũi, quen thuộc diễn ra ngay tại đình và cuộc sống thường nhật của người dân tại tổ dân phố Gia Du, thị trấn Gia Khánh.
Bí thư Huyện Đoàn Bình Xuyên Lê Hồng Quân cho biết: Huyện Đoàn phối hợp triển khai gắn mã QR Giới thiệu các di tích lịch sử bằng hình thức số hóa tại 4 điểm di tích lịch sử trên địa bàn huyện gồm: Đình Lý Nhân, xã Phú Xuân; đền Trung, đền Thượng Thanh Lanh, xã Trung Mỹ; đình Quất Lưu, xã Quất Lưu; đình Gia Du, thị trấn Gia Khánh; ra mắt câu lạc bộ tuyên truyền di tích lịch sử, công trình văn hóa trọng điểm trên địa bàn huyện Bình Xuyên. Chỉ với thao tác quét mã QR trên điện thoại thông minh, du khách có thể truy cập vào website giới thiệu tổng quan về di tích gồm những thông tin như niên đại xây dựng, lịch sử hình thành, quá trình biến đổi, giá trị văn hóa, nét đẹp kiến trúc, bản đồ địa chỉ di tích… Qua đó, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của các di tích lịch sử; đồng thời, quảng bá hình ảnh quê hương, con người Bình Xuyên đến mọi miền đất nước và vươn ra thế giới.
Cũng là một trong các địa phương tiên phong, tuổi trẻ huyện Yên Lạc đã ứng dụng công nghệ thông tin trong việc bảo tồn các di tích lịch sử, địa chỉ đỏ. Chỉ trong một thời gian ngắn, Huyện Đoàn Yên Lạc đã triển khai được 2 mã QR code tại các di tích lịch sử trên địa bàn: Đền thờ Trạng nguyên Phạm Công Bình và Đền Bắc Cung Thượng. Bí thư Huyện Đoàn Yên Lạc Lê Anh Huy cho biết: Huyện Đoàn đã chủ động phối hợp với các cơ quan chuyên môn, đơn vị quản lý để tổng hợp, biên tập và xây dựng thành ấn phẩm tuyên truyền được số hóa trong các mã QR. Bên cạnh việc các mã QR được tích hợp và ứng dụng số hóa vào quảng bá, giới thiệu thông tin di tích lịch sử văn hóa tới người dân, du khách; tại các di tích lịch sử – văn hóa, địa chỉ đỏ, các mã QR được thiết kế, xây dựng dưới dạng pano, biển bảng giới thiệu và được tuyên truyền sâu rộng trên các kênh thông tin, mạng xã hội, qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, quảng bá về di tích, thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch văn hóa, du lịch tâm linh.
Không chỉ huyện Bình Xuyên hay Yên Lạc, thời gian qua, tuổi trẻ toàn tỉnh đã tiên phong, sáng tạo trong triển khai gắn mã QR code tại nhiều các di tích lịch sử, địa chỉ dỏ. Ứng dụng quét mã QR code là sự sáng tạo trong công tác quảng bá điểm đến, mang lại hiệu quả thiết thực đối với du khách. Thay vì cần đi theo đoàn và liên hệ trước để có hướng dẫn viên phục vụ khi tham quan như trước, ứng dụng quét mã QR Code cho phép du khách tiếp nhận thuyết minh tự động, hoặc nắm thông tin một cách đầy đủ nhất, tiện lợi nhất và bảo đảm tính chính xác về giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc… Việc triển khai ứng dụng quét mã QR code tại các di tích lịch sử, địa chỉ đỏ được các cấp bộ Đoàn thực hiện điểm tại một số di tích, sau đó nhân rộng, gắn với việc rút kinh nghiệm, nâng cao chất lượng của hệ thống mã QR. Sau 1 năm triển khai, đến nay, trên toàn tỉnh đã có hơn 30 công trình công trình thanh niên gắn mã QR code tại các di tích lịch sử, địa chỉ đỏ.
Thông qua việc triển khai các công trình đã phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo của tuổi trẻ trong việc tuyên truyền, quảng bá các giá trị văn hóa, lịch sử; giáo dục truyền thống cách mạng của quê hương, đất nước và thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa, du lịch trên địa bàn.
Thu Thủy