Trong tiến trình phát triển, Vĩnh Phúc rất quan tâm, chú trọng thu hút, phát triển nhân tài, trong đó có nhân tài cho lĩnh vực công nghệ thông tin. Thế nhưng việc thu hút, phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao, nhất là nhân lực ngành công nghệ thông tin ở tỉnh ta hiện gặp nhiều khó khăn.
Là huyện duy nhất của tỉnh chưa có khu công nghiệp, những năm qua, Yên Lạc đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, trong đó có việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp; ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước nhằm tạo sự minh bạch, rút ngắn thời gian giải quyết công việc, giải quyết thủ tục hành chính, đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số. Tuy nhiên, việc thực hiện các nhiệm vụ chuyển đổi số ở Yên Lạc gặp không ít khó khăn do không có nhân lực công nghệ thông tin có chuyên môn sâu.
Ông Trịnh Quốc Trung, Phó Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Yên Lạc cho biết, hiện cả huyện có 1 cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin làm việc tại Văn phòng UBND huyện nhưng cán bộ này đã có quyết định chuyển công tác về làm việc tại Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh trong tháng 9 này. “Yên Lạc đang rất “khát” nhân lực công nghệ thông tin, bởi dù cán bộ, công chức, viên chức và Tổ công nghệ số cộng đồng đã được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về công nghệ công tin, kiến thức chung về chuyển đổi số nhưng mới chỉ tự xử lý hoặc nhờ người xử lý được các sự cố, lỗi công nghệ thông tin nhỏ; còn các sự cố phức tạp liên quan đến an ninh, an toàn mạng đều phải nhờ các cơ quan chuyên môn cấp trên” – ông Trung nói.
Tương tự như Yên Lạc, hầu hết các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh đều thiếu nhân lực về công nghệ thông tin khiến quá trình triển khai thực các nhiệm vụ chuyển đổi số càng khó khăn; nhiều cán bộ, công chức, viên chức không có chuyên môn về công nghệ thông tin nhưng phải đảm nhận, kiêm nhiệm nhiệm vụ này. Thông tư liên tịch số 06 của Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Nội vụ thì Phòng Văn hóa Thông tin có chức năng tham mưu giúp UBND huyện thực hiện quản lý nhà nước về lĩnh vực thông tin truyền thông, trong đó có công nghệ thông tin nhưng thực tế tại các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh thì công việc của Phòng Văn hóa Thông tin hiện nay chủ yếu thực hiện chức năng quản lý nhà nước về văn hóa, thể thao và du lịch, thiếu hoặc chưa bố trí được cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin. Cán bộ chuyên trách vận hành hệ thống công nghệ thông tin tại UBND các huyện chủ yếu là kiêm nhiệm, còn ở cấp xã thì hầu như không có.
Những năm qua, Vĩnh Phúc luôn quan tâm đầu tư phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ quan hành chính Nhà nước ở cả 3 cấp. Đến nay, ứng dụng công nghệ thông tin có bước phát triển vượt bậc, hiện tất cả các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị 3 cấp tỉnh, huyện, xã được trang bị máy tính, mạng LAN, kết nối mạng số liệu dùng chung của Chính phủ. Tất cả cán bộ, công chức cấp tỉnh, 95% cán bộ công chức cấp huyện và 80% cán bộ công chức cấp xã được trang bị máy tính làm việc. Trung tâm Hạ tầng thông tin của tỉnh và các doanh nghiệp lớn trên địa bàn đều có trung tâm dữ liệu, vận hành hiệu quả các ứng dụng và cơ sở dữ liệu trên địa bàn. Nhiều phần mềm như: Phần mềm quản lý văn bản điều hành, phần mềm một cửa dùng chung, hệ thống dịch vụ công, hệ thống thư điện tử công vụ được triển khai liên thông ở cả 3 cấp tỉnh, huyện, xã, không chỉ tạo sự minh bạch, hạn chế tối đa sự chồng chéo, dễ kiểm tra, giám sát, tránh gây phiền hà cho tổ chức, doanh nghiệp, công dân mà còn giúp các cơ quan hành chính nhà nước, các tổ chức, doanh nghiệp, công dân tiết kiệm được lượng kinh phí đáng kể từ việc giảm in ấn, đi lại và hạn chế được việc tiếp xúc đông người trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19.
cống hiến phục vụ quá trình chuyển đổi số của tỉnh
Tuy nhiên, việc thu hút, phát triển nhân lực công nghệ thông tin phục vụ quá trình phát triển, chuyển đổi số ở Vĩnh Phúc còn gặp nhiều khó khăn. Theo thống kê của Sở Thông tin và Truyền thông, hiện toàn tỉnh có 116 cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin, trong đó 8 người có trình độ thạc sĩ, 97 người trình độ đại học công nghệ thông tin và những ngành gần công nghệ thông tin; 11 người trình độ cao đẳng. Bên cạnh đó, trong số 51 cơ quan, đơn vị cấp tỉnh, cấp huyện, mới có 35 cơ quan, đơn vị có cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin có chuyên môn công nghệ thông tin. Số cơ quan, đơn vị còn lại thì người làm nhiệm vụ công nghệ thông tin chỉ có chuyên môn gần hoặc không đúng chuyên ngành công nghệ thông tin.
Việc thu hút đã khó nhưng giữ chân cán bộ công nghệ thông tin có chuyên môn sâu lại càng khó hơn. Tính từ năm 2009 đến nay, cả tỉnh có trên 10 công chức, viên chức có trình độ chuyên môn công nghệ thông tin và viễn thông xin chuyển ngành hoặc sang làm việc tại các doanh nghiệp với mức thu nhập tối thiểu khoảng 30 triệu đồng/tháng trở lên. Nhiều sở, ban, ngành, địa phương chưa có cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin hoặc kiêm nhiệm công nghệ thông tin. Đặc biệt, nhiều năm qua, Sở Thông tin và Truyền thông đã đăng tải rộng rãi thông tin tổ chức thi tuyển viên chức thông qua các trường đại học, các website, gửi công văn đến các cơ quan, đơn vị, hệ thống loa truyền thanh cơ sở…nhưng vẫn không tuyển được kỹ sư công nghệ thông tin hệ chính quy. Năm 2022, Sở tuyển dụng 11 viên chức công nghệ thông tin nhưng chỉ có 7 hồ sơ đăng ký dự thi và đến nay chỉ có 5/7 thí sinh trúng tuyển đến ký hợp đồng. Việc chưa tuyển đủ số viên chức công nghệ thông tin theo chỉ tiêu khiến việc triển khai thực hiện nhiệm vụ tại các đơn vị của Sở gặp rất nhiều khó khăn.
Ông Vũ Mạnh Toàn, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông cho biết, thực tế, quá trình xây dựng chính quyền số ở Vĩnh Phúc không chỉ cần nguồn nhân lực công nghệ thông tin có trình độ chuyên môn cao mà còn cần tạo nên những công dân số. Thực hiện các nhiệm vụ được giao, hằng năm, Sở Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với Sở Nội vụ tổ chức hàng chục lớp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, chuyên môn công nghệ thông tin có đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Riêng từ đầu năm đến nay, Sở đã tổ chức 12 lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng công nghệ thông tin cho trên 300 cán bộ, công chức, viên chức; 2 lớp bồi dưỡng, nâng cao kiến thức an toàn, an ninh mạng cho 136 cán bộ công chức cấp xã; các lớp tập huấn về công nghệ thông tin, chuyển đổi số cho các Tổ công nghệ cộng đồng…
Theo ông Toàn, sở dĩ việc thu hút, giữ chân nhân lực công nghệ thông tin khó khăn hơn rất nhiều so với các lĩnh vực khác là do mức lương, phụ cấp trong các cơ quan nhà nước thấp hơn nhiều so với các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, hằng năm, nhu cầu tuyển dụng nhân lực công nghệ thông tin của tỉnh tăng khoảng 30% nhưng công tác đào tạo nguồn nhân lực này chỉ tăng 13%. Nhân lực công nghệ thông tin có chuyên môn sâu đang có xu hướng chuyển từ khu vực nhà nước sang khu vực ngoài nhà nước, làm việc trong các doanh nghiệp nước ngoài, ở các thành phố lớn. Hơn nữa, nhân lực công nghệ thông tin liên tục phải tự học hỏi, nghiên cứu, cập nhật kiến thức mới mới đáp ứng được yêu cầu công việc; nguồn nhân lực càng nhiều tuổi càng lạc hậu, khó bắt kịp sự thay đổi.
Ngày 19/12/2011, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 41/2011/NQ-HĐND về hỗ trợ cán bộ làm công tác công nghệ thông tin. Nghị quyết đi vào cuộc sống đã tác động tích cực, tạo động lực để cán bộ làm công nghệ thông tin thêm yêu nghề, chủ động hơn trong việc học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, kịp thời xử lý các sự cố và tích cực tham mưu lãnh đạo ứng dụng công nghệ thông tin tại các cơ quan, đơn vị, địa phương. Tuy nhiên, Nghị quyết số 41 của HĐND tỉnh chỉ được thực hiện đến hết năm 2016.
Để thu hút, giữ chân được nhân lực công nghệ thông tin phục vụ quá trình chuyển đổi số, Sở Thông tin và Truyền thông tiếp tục tham mưu UBND tỉnh trình kỳ họp HĐND tỉnh cuối năm 2022 xem xét, ban hành Nghị quyết về hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức chuyên trách công nghệ thông tin tại các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh. Theo đó, cán bộ, công chức, viên chức chuyên trách công nghệ thông tin làm việc tại Trung tâm Hạ tầng thông tin tỉnh, Trung tâm Công nghệ thông tin và Truyền thông tỉnh sẽ được hỗ trợ 5 triệu đồng/tháng; làm việc tại các cơ quan cấp tỉnh, huyện và các trung tâm hoạt động chuyên trách công nghệ thông tin các sở, ngành được hỗ trợ 3 triệu đồng/tháng; làm việc tại cấp chi cục, cấp xã 1,5 triệu đồng/tháng. Mức hỗ trợ đối với lãnh đạo trực tiếp chỉ đạo chuyển đổi số tại các cơ quan Đảng, chính quyền, MTTQ, tổ chức chính trị – xã hội cấp tỉnh là 700.000 đồng/tháng; làm việc tại UBND cấp huyện 500.000 đồng/tháng và UBND cấp xã 300.000 đồng/tháng.
Khi có sự quyết tâm cao, cùng vào cuộc của cả hệ thống chính trị và việc thu hút, giữ chân được nhân lực công nghệ thông tin có chuyên môn sâu, tận tâm, trách nhiệm với công việc, Vĩnh Phúc sẽ có nhiều thuận lợi để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của chuyển đổi số theo đúng lộ trình.
Thanh Nga