Nhận diện rõ xu hướng tiêu dùng và những lợi ích to lớn của chuyển đổi số với sự phát triển bền vững của ngành thương mại dịch vụ, cộng đồng doanh nghiệp cùng các sở, ngành trong tỉnh đã và đang chủ động triển khai nhiều giải pháp đột phá để chuyển đổi mô hình từ bán hàng truyền thống sang bán hàng đa kênh, từng bước ứng dụng chuyển đổi số vào công tác quản lý, bán hàng, mang đến những giá trị, trải nghiệm mua sắm mới.
Nhờ sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của các cấp, ngành, địa phương, đơn vị và người dân, doanh nghiệp, những năm gần đây, quá trình chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh đang diễn ra mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực thương mại dịch vụ. Theo số liệu thống kê, toàn tỉnh có trên 240 máy ATM, 990 POS được lắp đặt tại các cơ sở kinh doanh, siêu thị, chuỗi phân phối, cửa hàng bán lẻ, nhà hàng, khu nghỉ dưỡng, các cơ sở y tế, bệnh viện, trường học…; hơn 10.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa sử dụng các nền tảng số trong quản lý, điều hành sản xuất, kinh doanh. Tỷ lệ người dân trưởng thành có tài khoản thanh toán tại các tổ chức tín dụng đạt khoảng 60%. Từ năm 2021 đến nay, Vĩnh Phúc luôn duy trì vị trí tốp 15 tỉnh có chỉ số phát triển thương mại điện tử tốt nhất cả nước. Năm 2023, doanh số thương mại điện tử bán lẻ của tỉnh đạt 543,2 tỷ đồng, tăng 2,7% so với năm 2022, đứng thứ 16/63 tỉnh, thành trên cả nước; tỷ lệ mua hàng trực tuyến đạt khoảng 1,83%, xếp thứ 17/63 tỉnh, thành; giá trị mua sắm bình quân người mua hàng trực tuyến là 1,74 triệu đồng, xếp vị trí thứ 41/63 tỉnh, thành; hơn 3.000 thương nhân có giao dịch thương mại điện tử, xếp thứ 15/63 tỉnh, thành.
Ứng dụng các phần mềm điện tử trong quản lý và bán hàng giúp Siêu thị Co.opmart Vĩnh Phúc phục vụ nhu cầu mua sắm của khách hàng tốt hơn
Chẳng hạn như tại Siêu thị Co.opmart Vĩnh Phúc, bên cạnh phương thức bán hàng trực tiếp, siêu thị đã phát triển 10 ứng dụng chuyển đổi số như: App bán hàng Saigon Co.op, fanpage Siêu thị Co.opmart Vĩnh Phúc…, giúp đơn vị tối ưu hóa việc quản lý và đáp ứng tốt hơn nhu cầu mua sắm của khách hàng. Không chỉ các trung tâm thương mại, siêu thị lớn mà nhiều cửa hàng bán lẻ truyền thống, cơ sở dịch vụ cũng chủ động tham gia vào các sàn giao dịch thương mại điện tử, sử dụng mô hình bán hàng đa kênh, ứng dụng công nghệ vào công tác xúc tiến thương mại, quản lý, thanh toán và bán hàng như: Xây dựng website, fanpage trên facebook; sử dụng phần mềm bán hàng chuyên dụng, chữ ký số, hóa đơn điện tử; thanh toán trực tuyến; lắp đặt hệ thống camera giám sát tự động…
Để không bị tụt lại phía sau trong cuộc đua chuyển đổi số, gần đây, Trung tâm mua sắm Thành Linh, xã Quang Sơn, huyện Lập Thạch đã chủ động đổi mới mô hình kinh doanh từ truyền thống sang áp dụng các giải pháp số hóa vào quá trình quản lý, vận hành. Chị Lê Thị Thùy Linh, quản lý Trung tâm mua sắm Thành Linh cho biết: “Với diện tích mặt bằng lên tới 1.500m2 cùng hàng nghìn mặt hàng được bày bán, từ văn phòng phẩm cho tới các loại thực phẩm thiết yếu, trước đây, trung tâm phải tốn khá nhiều nhân công, khoản chi phí trong hoạt động vận hành. Tuy nhiên, từ khi áp dụng công nghệ số, trung tâm không chỉ tối ưu hóa chi phí, tăng doanh thu mà còn tiếp cận với nhiều hơn các đối tượng khách hàng. Thay vì bán hàng và quản lý thủ công như trước kia, trung tâm đã áp dụng phần mềm hỗ trợ quản lý bán hàng cùng hệ thống camera giám sát tự động. Hình thức thanh toán cũng đa dạng hơn, có thể sử dụng tiền mặt, thẻ ngân hàng hay thanh toán qua QR VNPAY, ví điện tử… Để tiếp cận khách hàng mục tiêu mà không tốn chi phí, trung tâm cũng tự xây dựng kênh bán hàng online trên các nền tảng mạng xã hội phổ biến như facebook, zalo hay tiktok. Nhờ đó, đến nay, doanh thu hằng tháng của trung tâm lên tới trên 1,5 tỷ đồng, không chỉ mang lại nguồn thu ổn định cho gia đình mà còn góp phần tạo việc làm cho gần chục lao động địa phương”.
Trung tâm mua sắm Thành Linh, huyện Lập Thạch đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt
Dù đã đạt nhiều kết quả tích cực, song, thực tế cho thấy, phần lớn doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại dịch vụ chưa có nhiều kinh nghiệm về ứng dụng, khai thác công nghệ. Nhiều doanh nghiệp còn hạn chế về năng lực tài chính, nguồn nhân lực… để triển khai các dự án chuyển đổi số. Tỷ lệ đơn vị sở hữu website có chức năng mua, bán, tiếp thị, thanh toán, hoàn tất đơn hàng so với tổng số doanh nghiệp đang hoạt động của tỉnh còn chiếm tỷ lệ thấp, chủ yếu mới chỉ dừng lại ở hình thức quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Một số đơn vị được hỗ trợ xây dựng website nhưng không biết cách quảng bá trên môi trường mạng, hiệu quả website không được như mong đợi. Trong khi đó, hạ tầng số của tỉnh vẫn chưa thực sự tiếp cận công nghệ hiện đại, chưa tiến đến điện toán đám mây mà đang dừng ở công nghệ ảo hóa. Mạng viễn thông thế hệ mới 5G mới chỉ ở bước khởi đầu. Ngoài ra, việc hình thành, hoàn thiện thể chế liên quan đến chuyển đổi số còn mất nhiều thời gian.
Hướng tới mục tiêu đến năm 2025 tỷ trọng kinh tế số trong ngành thương mại điện tử đạt trên 10%; tỷ trọng thương mại điện tử trong tổng mức bán lẻ đạt trên 10%, tỉnh đề ra nhiều giải pháp đột phá để tăng tốc, thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động thương mại điện tử. Trong đó, trọng tâm là khuyến khích các doanh nghiệp kinh doanh thương mại đổi mới công nghệ và áp dụng công nghệ vào sản xuất nhằm tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường, đáp ứng tốt nhu cầu ngày càng cao của Nhân dân; tăng cường hỗ trợ cho các doanh nghiệp phân phối, hộ kinh doanh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm quản lý trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt là tiếp cận và áp dụng các phần mềm, ứng dụng trong phương thức kinh doanh thương mại điện tử trên máy tính, điện thoại di động…; từng bước đẩy mạnh ứng dụng và chuyển giao công nghệ cao vào các hoạt động kinh doanh trên thị trường. Ngoài ra, tỉnh sẽ tiếp tục tập trung phát triển các giải pháp chia sẻ hạ tầng giữa các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thương mại điện tử và doanh nghiệp cung cấp dịch vụ phân phối bán lẻ, các giải pháp liên kết, chia sẻ thông minh giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp, doanh nghiệp với người tiêu dùng và doanh nghiệp với Chính phủ trên nền tảng di động, thẻ thông minh và dữ liệu lớn; thúc đẩy các ngân hàng thương mại cung cấp dịch vụ ngân hàng số theo hướng đa dạng kênh phân phối, đổi mới sáng tạo, tự động hóa quy trình cung cấp dịch vụ, thúc đẩy ứng dụng hợp đồng điện tử, hóa đơn điện tử, khai báo và nộp thuế điện tử…
Phùng Hải