Tiếp tục xây dựng nông thôn mới theo hướng toàn diện, thực chất, đi vào chiều sâu, từng bước xây dựng nông thôn mới thông minh, góp phần chuyển đổi số nông nghiệp, nông thôn, nhiều địa phương trong tỉnh đang tích cực xây dựng thôn thông minh trên nền tảng số, qua đó, giúp người dân tiếp cận với các nền tảng số, từ đó thu hẹp khoảng cách số thông qua việc phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
Xây dựng mô hình thôn nông thôn mới thông minh là 1 trong 4 tiêu chí của xã nông thôn mới kiểu mẫu. Để hoàn thành xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu đòi hỏi địa phương cần phải có ít nhất một thôn thông minh bao hàm đủ các điều kiện: Có hạ tầng mạng Internet băng rộng, cáp quang phủ sóng trên 80%; hộ gia đình phổ cập dịch vụ mạng di động 4G, 5G đạt 100%; hơn 90% nhà văn hóa thôn có mạng Wifi miễn phí; hơn 70% số người dân trưởng thành sử dụng điện thoại thông minh và có tài khoản thanh toán điện tử; 100% trụ sở cơ quan, tổ chức và hộ dân trong thôn được gắn địa chỉ số…
Nhờ có nhóm zalo chung, lãnh đạo thôn Vũ Di, xã Vũ Di, huyện Vĩnh Tường có thể thông tin tuyên truyền
các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến người dân mọi lúc, mọi nơi
Có dịp trở lại thôn Vũ Di những ngày cuối tháng 6, dễ dàng nhận thấy hạ tầng viễn thông được đầu tư bài bản, thanh toán hóa đơn qua mạng, kết nối thông tin thời sự qua các trang mạng dùng chung được đẩy mạnh… điều này khẳng định con đường “số hóa” đã và đang đi vào trong đời sống hằng ngày của bà con nơi đây. Năm 2023, khi được lựa chọn thực hiện thí điểm xây dựng mô hình thôn nông thôn mới thông minh, mặc dù khó khăn còn nhiều khi công nghệ số đối với người dân vẫn còn “rất mơ hồ”, nhưng với sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương, đến nay, thôn Vũ Di, xã Vũ Di, huyện Vĩnh Tường đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, tạo nền tảng xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính, mang lại nhiều tiện ích cho người dân.
Toàn thôn Vũ Di hiện có trên 580 hộ với gần 1700 khẩu, 70% người dân sản xuất nông nghiệp, hướng đến nông nghiệp công nghệ cao. Hầu hết các gia đình trong thôn đều có ít nhất 1 điện thoại thông minh, các gia đình đều lắp đặt mạng internet tốc độ cao. Cách người dân ở Vũ Di tiếp cận công nghệ và ứng dụng vào cuộc sống hàng ngày cũng tự nhiên, gần gũi như cách mà Ban phát triển của thôn tuyên truyền, dân vận đến từng nhà. Nhờ đó, việc “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng thụ” trở nên rõ nét và thực chất ngay từ các thôn, xóm.
Khi ngỏ ý muốn hỏi đường đến nhà đồng chí trưởng thôn Vũ Di, ông Phan Biên Cương, Phó Chủ tịch UBND xã Vũ Di liền đưa chiếc điện thoại và hướng dẫn chúng tôi: Chỉ cần mở App mã địa chỉ trên điện thoại thông minh là sẽ được chỉ dẫn đến chính xác địa chỉ nhà của bất kỳ hộ nào trong thôn mà không cần phải hỏi thăm theo cách người dân vẫn thường làm như xưa nữa. Đó chính là điểm thuận lợi mà gắn mã địa chỉ số đã mang lại.
Vừa thoăn thoắt mở chiếc điện thoại thông minh trên tay, vừa chỉ cho chúng tôi thấy thôn, xóm giờ đã “thông minh” ra sao, Phó Bí thư chi bộ, trưởng thôn Vũ Di Nguyễn Thị Tĩnh cho biết, Tổ công nghệ số cộng đồng của thôn đã cập nhật các trang zalo, facebook… để kết nối người dân trong thôn, cũng là kênh giao tiếp giữa Ban điều hành thôn và người dân. “Hiện tại, Ban vận động xây dựng Mô hình thôn thông minh thôn Vũ Di đang triển khai hướng dẫn các hộ sản xuất, kinh doanh cá thể đăng ký tham gia các sàn giao dịch thương mại điện tử như: Postmart.vn, agri-postmart.vn… để kết nối, quảng bá, giới thiệu sản phẩm. 100% người dân trong thôn có sổ khám chữa bệnh điện tử; trên 96% người trưởng thành sử dụng điện thoại thông minh trong đó tích hợp nhiều ứng dụng. 80,5% người trưởng thành có tài khoản thanh toán trực tuyến, thanh toán các dịch vụ thiết yếu như thanh toán tiền điện hàng tháng, đóng học phí của học sinh… Thôn đã lắp đặt xong hệ thống camera an ninh giám sát tại các tuyến đường trục chính để quản lý trật tự an toàn xã hội và hệ thống điện chiếu sáng ứng dụng công nghệ số để bật, tắt tự động”, bà Tĩnh vui vẻ nói.
Không chỉ vậy, người dân trong thôn còn tích cực áp dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất, kinh doanh, nhất là trong việc quảng bá các sản phẩm. Ông Lê Minh Huấn, chủ cơ sở sản xuất rượu 94, thôn Vũ Di cho biết: Hiện nay, gia đình đã thành lập trang fanpage, đồng thời, đăng ký tham gia các sàn thương mại điện tử để quảng bá, giới thiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Nhờ ứng dụng nền tảng số, sản phẩm của gia đình được nhiều người tiêu dùng biết đến, số lượng đơn đặt hàng cũng tăng theo.
Chia sẻ với phóng viên, ông Phan Biên Cương, Phó Chủ tịch UBND xã Vũ Di cho biết: Chương trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu đã làm thay đổi diện mạo xã Vũ Di, cơ sở hạ tầng được quan tâm đầu tư xây dựng từ điện, đường, trường, trạm, đến phát triển sản xuất, kinh doanh, phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân. Trong đó, mô hình thôn thông minh tại thôn Vũ Di làm cho bộ mặt nông thôn có bước phát triển vượt bậc, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân được nâng cao. Người dân phấn khởi tin tưởng và ủng hộ sự lãnh đạo của Đảng và chính quyền. Các tiêu chí xây dựng thôn thông minh ở Vũ Di được hoàn thành là tiền đề và động lực để năm 2024 xã tiếp tục chỉ đạo xây dựng 3 thôn còn lại trong xã trở thành thôn thông minh, tiến tới xây dựng xã thông minh, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần thứ XXVIII, nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã đề ra.
Diện mạo nông thôn mới thông minh thôn Thụ Ích 2, xã Liên Châu, huyện Yên Lạc ngày càng đổi thay
Cũng giống như Vũ Di thời gian qua, người dân thôn Thụ Ích 2, xã Liên Châu đã quen với việc ứng dụng công nghệ số vào cuộc sống hằng ngày như giao dịch thương mại điện tử, thông qua mạng xã hội để phản ánh tình hình trong thôn… Ban quản lý thôn cũng không còn vất vả khi phải đi từng ngõ, gõ từng nhà thông báo hoặc thông báo trên loa truyền thanh nữa, mà tất cả các công việc của thôn đều được thông báo trên nhóm zalo để bà con kịp thời nắm bắt. Nhiều tiện ích thiết thực đã được thể hiện trong cuộc sống, được bà con hoàn toàn đồng tình ủng hộ và rất “say” với chuyển đổi số, với xây dựng thôn nông thôn mới thông minh.
Trưởng thôn Thụ Ích 2 Nguyễn Văn Hồng cho biết: Khi xã giao nhiệm vụ xây dựng mô hình “thôn thông minh”, địa phương đã quán triệt đến tất cả mọi người, mọi gia đình cùng tham gia để xây dựng mô hình và nhận được sự đồng tình ủng hộ của bà con. Nhờ vậy, đến nay, địa phương đã hoàn thành mô hình “thôn thông minh”. Diện mạo nông thôn đã không ngừng “thay da đổi thịt”, cơ sở hạ tầng phát triển, các trục đường, tuyến đường liên xã, liên thôn đều được thảm nhựa và mở rộng, được bảo trì, nâng cấp, có hệ thống điện chiếu sáng và cây xanh…Qua đó đã tạo cảnh quan, không gian “đáng sống” cho bà con trong thôn.
Đặc biệt, mặc dù ở nông thôn, người dân chủ yếu vẫn làm nông nghiệp nhưng tại các quầy hàng từ điện máy, hàng gia dụng, tạp hóa đến các mặt hàng thực phẩm, rau củ quả… đều có bảng quét mã QR. Người mua hàng thay vì dùng tiền mặt chỉ cần quét mã qua điện thoại là có thể thanh toán dễ dàng, nhanh chóng. Không dừng lại ở đó, việc triển khai xây dựng thôn nông thôn mới thông minh còn góp phần không nhỏ vào đổi thay ở nhiều mặt đời sống của người dân trên địa bàn thôn Thụ Ích 2.
Phấn khởi khi nói về những thay đổi của thôn thông minh mang lại, Phó Chủ tịch UBND xã Liên Châu Đỗ Hải Trường cho biết: Mô hình thôn nông thôn mới thông minh là xu thế tất yếu của thời đại 4.0, góp phần nâng cao hiệu quả điều hành của cấp ủy, chính quyền, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thúc đẩy mạnh mẽ phát triển kinh tế – xã hội của địa phương và mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân. Ngay từ khi được lựa chọn xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu, Liên Châu đã bắt tay vào thực hiện các tiêu chí, đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và người dân. Đến nay, 100% hộ dân trong thôn đã được gắn mã địa chỉ trên nền tảng bản đồ số, xác định vị trí tọa độ trên GPS để kết hợp với các dịch vụ tiện ích khác như: Bản đồ dịch tễ, bản đồ vùng an toàn dịch bệnh, bản đồ du lịch, bản đồ giáo dục… 100% cán bộ thôn có ứng dụng các nền tảng số qua Zalo để thực hiện công tác truyền thông cung cấp thông tin cho người dân trong xã và giao tiếp, tiếp nhận các ý kiến, phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp. Nhà văn hóa thôn được lắp đặt mạng wifi miễn phí; các địa điểm công cộng và các hộ dân cũng phủ sóng 3G, 4G. Trong thôn có trên 90% hộ dân theo độ tuổi lao động đã có điện thoại thông minh; trên 80% người dân trong độ tuổi lao động có tài khoản thanh toán điện tử để thực hiện việc chuyển, rút tiền từ tài khoản, nộp tiền học phí, thanh toán tiền điện, nước sinh hoạt, mua bán hàng trực tuyến, thanh toán lệ phí sử dụng dịch vụ công trực tuyến; trên 87% người dân được tạo lập hồ sơ sức khỏe điện tử…
Với sự đồng lòng, quyết tâm vào cuộc của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và Nhân dân, đến nay, toàn tỉnh toàn tỉnh có 177 thôn được công nhận đạt chuẩn thôn nông thôn mới kiểu mẫu; 2 thôn thông minh; 34 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Bên cạnh những địa phương đã cán đích, việc triển khai xây dựng thôn nông thôn mới thông minh trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn: Hạ tầng phục vụ chuyển đổi số ở một số địa phương như điện lưới, sóng điện thoại, điện thoại thông minh, máy tính… chưa đầy đủ. Nhiều trang thiết bị tại các địa phương được trang bị theo các giai đoạn khác nhau, chưa bảo đảm đồng bộ, còn nhiều thiết bị cũ, ảnh hưởng tới việc triển khai các ứng dụng dùng chung. Người dân, đặc biệt người cao tuổi vẫn còn tâm lý e ngại thực hiện dịch vụ công trực tuyến do trình độ hiểu biết về công nghệ thông tin không cao, trong khi đó, một số dịch vụ công trực tuyến còn phức tạp về hồ sơ và quy trình thực hiện; một bộ phận người dân khu vực nông thôn không có thói quen thanh toán trực tuyến và chưa sẵn sàng thay đổi phương thức mua bán hàng từ truyền thống sang môi trường mạng…
Mặc dù còn nhiều khó khăn, vướng mắc, song việc nhân rộng mô hình thôn thông minh là cần thiết, góp phần xây dựng nông thôn văn minh, hiện đại, kéo gần khoảng cách giữa nông thôn và thành thị. Do vậy, để thúc đẩy tiến trình xây dựng thôn thông minh, hướng đến xã thông minh, thời gian tới, các cấp, ngành, địa phương cần tăng cường tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, tư duy cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân về chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới. Quan tâm đào tạo, tập huấn kiến thức về chuyển đổi số, nhất là ở khu vực nông thôn. Chú trọng xây dựng chính quyền số, thúc đẩy kinh tế số, phát triển xã hội số. Đẩy mạnh xã hội hóa trong phát triển hạ tầng số ở các thôn, xã; nâng cao chất lượng và năng lực tiếp cận dịch vụ viễn thông của người dân…. Phấn đấu toàn tỉnh có 27 thôn được công nhận đạt chuẩn thôn thông minh; 2 xã được công nhận đạt chuẩn xã nông thôn mới thông minh trong năm 2024.
Thu Thủy